Groei en ontwikkeling – deel 1: Uit de comfortzone // Floooow

Via een poll vroegen we jullie, onze volgers, waar we jullie mee konden inspireren. Een artikel over groei en ontwikkeling of een artikel over focus en concentratie. De meerderheid stemde voor groei en ontwikkeling. Een breed onderwerp, inderdaad. En het staat niet geheel los van focus en concentratie. In tegendeel zelfs, want alle 8 factoren die flow stimuleren zijn met elkaar verbonden. Ze versterken elkaar en liggen in elkaars verlengde.

De factor uitdaging en vaardigheden in balans is de meest voor de hand liggende factor om naar voren te halen als het gaat om groei en ontwikkeling. Het gaat over je talent benutten, doen wat past bij je energie en je grenzen verleggen. En je grenzen verleggen betekent ook uit je comfortzone komen en dat doet iets met je. Hoe zorg je ervoor dat je jezelf niet tegen laat houden door je angstbrein? Hoe zorg je ervoor dat je je veilig genoeg voelt om de stap te zetten? En welk belemmerende overtuigingen kom je daarbij tegen?

We vroegen een aantal van jullie waar jullie zoals tegenaan lopen als het gaat om groei en ontwikkeling. Hoewel de specifieke situatie soms heel persoonlijk is, zal iedereen zich hierin wel in meer of mindere mate herkennen. In dit deel (1) gaan we vooral in op uit de comfortzone komen en je niet laten weerhouden door je angstbrein. Bijvoorbeeld bij het maken van een carrièreswitch of (jezelf) presenteren. Wat kom je tegen en hoe ga je daarmee om?

Carrièreswitch

Stel je wilt een carrièreswitch maken. Hoe zorg je er dan voor dat het niet alleen bij dromen blijft, maar dat je ook daadwerkelijk de knoop durft door te hakken? Een carrièreswitch maken doe je meestal niet impulsief. Sommige mensen misschien, omdat ze zoekende zijn en niet goed weten wat ze kunnen en wat ze willen. Of juist, omdat ze een eindeloze behoefte hebben aan variatie, maar ook dat is niet grenzeloos. In de basis heeft namelijk ook ieder mens behoefte aan veiligheid en zekerheid. En die veiligheid en zekerheid geef je min of meer tijdelijk op als je een carrièreswitch maakt.

Om de knoop door te kunnen hakken is het belangrijk dat je eerst jezelf goed kent. “Bezint eer ge begint” is een bekend spreekwoord, dat aangeeft dat je eerst goed na moet denken, voordat je actie onderneemt. Want als je goed nadenkt, dan kun je de gevolgen wat beter overzien. Toch dekt dit spreekwoord niet helemaal de lading. Sterker nog: door goed na te denken kun ineens allemaal beren op de weg zien zitten.

De vraag is echter of die beren wel echt zijn. Ons brein beschermt ons namelijk bij onveilige situaties. Het zorgt ervoor dat we geen domme dingen doen die ons in gevaar brengen. Het zorgt ervoor dat we snel op de rem trappen om te voorkomen dat we in het verkeer in botsing komen met een ander voertuig dat nog net even door rood rijdt. Of dat we een kind opvangen dat van de trap dreigt te vallen.

Bij een carrièreswitch stap je echter voor een groot deel in het onbekende. Je weet vaak niet of je het (nog) wel kan, of ze je zullen waarderen, of je goed genoeg bent en gewaardeerd wordt. Wanneer je denkt aan een carrièreswitch gaat je brein dus allerlei gedachten produceren die je ervan weerhouden om een stap te zetten die nog onzeker is. Voor je brein is onzeker namelijk onveilig. Die gedachten, die beren op de weg hoeven dan ook feitelijk helemaal niet waar te zijn.

Hart en hoofd

Onderzoek jezelf dus grondig. En gebruik daarbij ook je intuïtie, je buikgevoel. Waar gaat je hart sneller van kloppen? Waar krijg je energie van? En waar zit voor jouw gevoel jouw toegevoegde waarde?

Als we de rust nemen en de stilte opzoeken om dit eens grondig te onderzoeken, dan merken we dat ons lijf ons allemaal signalen geeft. Vaak worden we ons daar pas veel later bewust van. We negeren de signalen die we krijgen en beseffen dan pas dat we diep in ons hart wel wisten dat dit niet de juiste functie of organisatie is waarin we zijn gaan werken. We negeren de signalen dat we na in spanning ook tijdig rust moeten nemen om niet alleen fysiek, maar ook geestelijk weer in balans te komen.

Gebruik dus je intuïtie en je hart bij het doorhakken van knopen. Dat betekent niet dat je je gedachten, je hoofd moet negeren. In tegendeel zelfs. Je brein is een belangrijke bondgenoot van je hart, van je intuïtie. Oefen er eens mee bij kleine dagelijkse dingen. Vraag je bij je gedachten af of je gedachten wel waar zijn. Kun je jouw gedachten staven? Neem bijvoorbeeld de gedachte: “ik kan die functie nog niet goed genoeg”. Is die gedachte dan waar? Waaruit blijkt dat dan? En als je het nog niet (geheel) vaardig bent: moet dat dan? Wordt dat van je verwacht?

Door te oefenen en te trainen kun je opnieuw tot hoge prestaties komen. Kijk maar naar Mathieu van der Poel. Van oorsprong veldrijder en daarin bijna onverslaanbaar, doet het als mountainbiker ook niet verkeerd en sinds enkele jaren rijdt hij ook op de weg. Hoewel gaat om fietssport zijn het echt verschillende disciplines. En die disciplines moet je je wel eerst eigen maken.

Jezelf presenteren

Je angstbrein weerhoud je er dus dikwijls van om iets te doen wat buiten je comfortzone ligt. Door naar je gedachten te kijken en te checken of het onzekere gevoel dat je hebt, gebaseerd is op iets dat waar of reëel is, kun je beter beoordelen of het je intuïtie is die spreekt of je angstbrein.

Neem nu het geven van een presentatie. Voor de meeste mensen is dat erg spannend. We bewonderen de mensen die dit op een natuurlijke manier doen en totaal geen spanning lijken te ervaren. Dat zouden we zelf ook wel willen: presenteren op een ontspannende manier. Dikwijls weerhoudt het ons ervan om het woord te nemen of onszelf vol in the picture te zetten om onze kennis te delen of iets te bereiken wat we echt graag willen.

Uit de comfortzone

Je hebt waarschijnlijk wel eens gelezen of gehoord dat zelfs de grootste sterren last hebben van plankenkoorts. Zo heeft zangeres Anouk al eens onthuld dat ze voor elk optreden nerveus is en heeft ook Robbie Williams last van angststoornissen en is zijn hoofd het ene moment een hulpmiddel op het podium en op het andere moment saboteert zijn hoofd de hele boel. Desalniettemin stappen zij uit hun comfortzone om vervolgens een topprestatie neer te zetten.

Oefenen en trouw zijn aan jezelf

Stap uit je comfortzone. Door je belemmerende gedachten (bijvoorbeeld: ‘ik kan dit niet’ of ‘ik voeg vast niets toe’) om te zetten naar helpende gedachten (bijvoorbeeld: ‘door te doen word ik er steeds beter in’ of ‘mijn bijdrage kan ook interessant of helpend zijn voor anderen’.) komt je hoofd tot rust en geeft het andere signalen af aan je lichaam. Hierdoor ben je beter in staat om dingen onder woorden te brengen, de presentatie met meer ontspanning te geven en bij te dragen in een discussie.

Hoe vaker je iets doet, hoe meer je oefent, hoe vaardiger je wordt, hoe meer zelfvertrouwen je ontwikkelt, hoe veiliger je je voelt. Toch kan het zijn dat je ongemak blijft ervaren in situaties waarin je in het middelpunt van de belangstelling staat. Blijf jezelf onderzoeken. Word je teruggetrokken naar je comfortzone en heeft je angstbrein het hoogste woord? Of ben je meer introvert en word je simpelweg nooit echt ontspannen van het geven van presentaties of een rol als woordvoerder of voorzitter? Kijk naar jouw talent en wie jij bent.

Zelfvertrouwen ontstaat of bestaat niet alleen uit groei en ontwikkeling. Het heeft ook te maken met eigenwaarde. Wat zeg jij dagelijks tegen jezelf? Leer jezelf, jouw unieke talent en eigenschappen goed kennen. Hoe hoog leg jij de lat? Wanneer ben je goed genoeg? Door je belemmerende overtuigingen om te buigen en trouw te blijven aan wie jij bent, wordt groei en ontwikkeling een stuk makkelijker.

Het begint allemaal bij zelfbewustzijn.