Schilderen in de flow van Nard Kwast: “Ik blijf maar denken: ik had dit nog veel beter kunnen doen!”

Bijna dagelijks rijden wij zonder elkaar te kennen met dezelfde bus naar Arnhem. Deze kale man die later dan ik instapt, heeft van die bijzondere kleine sprankelende ogen. Zijn ogen doen mij denken aan voormalig schaatskampioen Gianni Romme. Al maanden reizen we samen. Plots bereikt mij het bericht dat het aanstaande zondag spannend wordt. Wint Nard Kwast uit Apeldoorn, die busmaat die ook enorm goed blijkt te kunnen schilderen, het prestigieuze programma Project Rembrandt?

Ineens heeft de man uit de bus ook een naam. Nieuwsgierig kijk ik wat beelden van Project Rembrandt terug. Passievol en gedreven zie ik beelden van Nard die bezig is met zijn meesterwerken. Ik zie hem passievol schilderen. Zoals hij schildert, gefocust en geconcentreerd op zijn doel, zijn taak… die man moet veel flow hebben ervaren. Ik moet hem gewoon spreken en dus stuur ik hem een mail met een interviewverzoek. Van man tot man. Je weet wel: die mannen uit de bus.

Typisch genoeg spreken we met elkaar in de bus. Vertrekpunt is de instaphalte Willemsplein in Arnhem. Vanaf daar rijden we samen terug naar Apeldoorn. Genoeg tijd voor een goed gesprek. Nard vertelt me dat hij al 8 jaar werkzaam is bij de gemeente Arnhem. Hij lijkt het goed naar zijn zin te hebben. Ook in zijn werk ervaart hij namelijk genoeg momenten van flow.

GOED WERK LEIDT TOT VEEL VRIJHEDEN

“Ik krijg veel vrijheid om mijn werk te kunnen doen. Dat vind ik enorm fijn, want ik heb die autonomie wel nodig. Dat is iets wat in mijzelf zit. Het is fijn dat mijn werkgever mij die ruimte ook gunt. Ik versta mijn werk goed en ik weet uit de gesprekken die ik voer met mijn leidinggevende dat mijn werk en inzet gewaardeerd wordt. Dat betaalt zich terug in vertrouwen en dus de vrijheid om het werk te doen zoals ik denk dat goed is.”

GOEDE FOCUS TOT IK WORD AFGELEID

“Het lukt me ook om mij goed te focussen. Ik kan mijn werk dan ook goed geconcentreerd doen. Maar ik vind het wel lastig als ik soms goed bedoeld word gestoord als ik net midden in iets ziet. Dan ben ik soms wel even uit die flow. Ik ben dan net genoeg uit mijn moment gehaald, waardoor ik uiteindelijk toch nog enigszins met de nodige stress mijn eigen werk probeer af te maken.”

OM JEZELF KUNNEN LACHEN WERKT BEVRIJDEND

“Soms is de eerste halve seconde na de feedback niet altijd leuk. Of dat nu bij mijn werkgever is of een beoordeling van mij als schilder. Ik probeer echt mijn ego aan de kant te schuiven en gewoon te luisteren. Soms hebben mensen ook gewoon gelijk (of niet) en probeer ik gewoon feitelijk zonder oordeel te antwoorden. Dat geeft ook veel meer lucht. Ook om jezelf kunnen lachen als feedback terecht is, werkt bevrijdend. Ik word er immers niet anders van als iemand iets vindt, toch?”

LOSLATEN

“Het fijne van mijn werk is wel dat het meeste van mijn werk op de werkvloer gebeurt. Als ik aan het einde van de dag klaar ben, kan ik met een gerust hart mijn werk achterlaten zodra ik de deur achter mij dicht trek. Ik zorg dan wel dat ik af heb, wat ik voor mijzelf af wil hebben. Dat biedt mij de ruimte om mijn vrije tijd met een frisse geest tegemoet te gaan.

DURVEN VERTROUWEN DAT HET GOED KOMT

Ik kan het werk goed loslaten. Zelfs als er veranderingen plaatsvinden in onze organisatie. Er zijn collega’s die daar de nodige stress van krijgen of er slecht door slapen. Die brengen hun zorgen mee naar huis. Iedereen ervaart zulke processen natuurlijk op een eigen manier. Ik kan dat voor mijzelf wel relativeren. Al zoiets gaande is, laat ik het rustig op mij afkomen. Ik weet dat ik altijd goed mijn best doe en mijn werk zo goed mogelijk probeer af te leveren. Ik vertrouw erop dat het goed komt.”

PERFECTIONISTISCH BIJ HET SCHILDEREN

Als het om zijn werk gaat, lijkt Nard vol vertrouwen. Zodra we het echter over zijn schilderkunst hebben, ontmoeten we een andere Nard. “Ik ben behoorlijk perfectionistisch als het gaat om mijn schilderkunst. Als ik soms de lovende reacties hoor op mijn schilderijen, dan denk ik ‘pff, voor mij is dit nog maar het kladje, ik kan veel beter’. Ik heb dan het idee dat mijn werk nog lang niet af is.”

BIJ HET SCHILDEREN IS HET WERK NOOIT AF

“Dat gevoel van flow herken ik overigens als ik aan het schilderen ben. Ik kan echt uren doorgaan. Het is ook echt mijn passie. Ik zie op mijn schilderijen altijd nog wel dingen om te verbeteren. Dat perfectionisme zit me dus ook vaak in de weg, ik ga maar door tot het beter wordt, maar in mijn ogen is een werk dan nog niet af. Best gek, want de mensen die mijn werken zien, vinden het prachtig. En ik blijf maar denken: ik had dit nog wat beter kunnen doen of dat nog beter kunnen afwerken. Dat gevoel van goed is goed genoeg dat ik op mijn werk ervaar, gaat dus met schilderen minder vaak op.”

BLIJVEN LEREN OM BETER TE WORDEN

“Het mooie van schilderen is dat ik nooit ben uitgeleerd. Ik zie continu dingen. In mijn eigen werken, maar ook in het werk van anderen. Tijdens het programma Project Rembrandt zag ik dingen bij de mededeelnemers die ik ongelooflijk vond. Ik wil dat dan leren, ook kunnen. Die uitdaging ga ik wel met mijzelf aan. Ik wil beter worden en technieken van anderen ook eigen maken. Ik probeer het in elk geval. Meestal lukt het me dan ook en soms ook niet. Maar dan heb ik het wel geprobeerd.”

LEREN SCHILDEREN IS EEN KWESTIE VAN DOEN

“Ik geloof dan ook dat iedereen wel kan schilderen. Iemand die zegt dat-ie niet kan, geloof ik gewoon niet. Als je denkt dat je het leuk vindt, probeer het dan. Ik kon ook heel veel niet, zeker niet toen ikzelf begon. Het is een kwestie van proberen, van doen. En als je het leuk genoeg vindt, is toewijding heel belangrijk om beter te worden. Die toewijding voor het schilderen heb ik absoluut.”

MIJN LAATSTE UITDAGING OP WERK? SMOEZEN VERZINNEN!

Als ik Nard vraag hoe zijn uitdagingen op het werk zijn, geeft hij eerlijk aan dat het werk meer iets vanzelfsprekend is. Het geeft hem na acht jaar nog altijd wel veel voldoening. Soms ontstaan ook spontane uitdagingen op het werk. Bijvoorbeeld het verborgen houden van zijn deelname aan het programma Project Rembrandt. “Het afgelopen jaar was echt bizar. Ik moest gewoon allemaal smoezen vinden om te verbergen waarom ik niet op het werk was.”

COLLEGA’S KWAMEN CONTROLEREN OF IK WEL AANWEZIG WAS

“Ik heb mijn collega’s continu voorgehouden dat ik aan mijn huis aan het klussen was. Maar het werd wel steeds lastiger vol te houden. Op een gegeven moment kom je steeds verder in het programma en moet je dus steeds vaker vrij nemen. Je collega’s merken dan dat er wel iets gaande is. Ineens komen ze ook van andere afdelingen even checken of ik wel op mijn plek zit. Dan is het wel een uitdaging om steeds weer met een goede smoes te komen, als ze vragen of ik nog in het programma zit. Ik mocht natuurlijk niets zeggen.”

GEBREK AAN SOCIAL MEDIA VOORKOMT AFLEIDING

“Wat mij trouwens helpt om gefocust te blijven is het gebrek aan social media. Ik heb geen Facebook, Twitter en andere social media. Ik weet dus ook niet wat er speelt in die wereld. Er was tijdens Project Rembrandt iets gaande op social media. Daar heb ik echt niets van meegekregen, is volledig langs mij heengegaan. De programmamakers attendeerden mij erop, zodat ik er in elk geval toch van af wist, mocht ik er vragen over krijgen. Dat ging dus volledig langs mij heen. Lekker die focus.”

BLIJ MET MIJN HUIDIGE BAAN

Nard moest in een spannende finale uiteindelijk zijn meerdere erkennen in het 21-jarige talent en student Sebas Groot, die onder meer een schilderij maakte over burn-out en depressies bij studenten. Desondanks legt de tweede plaats ook Nard geen windeieren. Ik word gevraagd om mooie projecten te kunnen doen. Projecten die volledig passen bij mijn passie. Als hij zou willen, zou hij er zelfs van kunnen leven. Tegelijkertijd koestert hij het werk bij de gemeente Arnhem, waar hij zich zelfs na alle aandacht van Project Rembrandt nog volledig senang voelt.

WAT GEBEURT ER NA DE FLOW VAN PROJECT REMBRANDT?

“Ik twijfel niet aan mijn passie of talent. Ik ben een goede schilder, maar ik blijf ook die perfectionist. Zo goed als ik mijn reguliere werk doe en kan, zoveel kan ik nog leren als schilder. Ik ben een goede medewerker, maar weet niet of ik ook een goede ondernemer ben. Als ik voor het schilderen kies, ben ik immers dat ook. Ik zit nu in een goede flow, vooral dankzij Project Rembrandt. Maar hoe is dat over een jaar? Ben ik dan nog net zo gewild? Blijf ik in die flow? Ik ga zeker meer schilderen en zeker ook meer in opdracht doen, maar ben er nog niet uit of ik daar bepaalde zekerheden voor op wil geven. Dat vind ik gewoon heel spannend.”

GENIETEN VAN HET MOMENT

“Of ik die stap moet zetten? Poeh, ik weet het gewoon echt niet. Er gebeurt zoveel op dit moment. Alle lichten lijken voor mij op groen te staan. Je zou bijna denken dat een nieuwe weg zich aan lijkt te dienen. Ik ga al die signalen maar eens goed op mij laten inwerken en de komende tijd vooral genieten van het momentum. Ik heb net een welverdiende vakantie achter de rug, heb een paar mooie opdrachten op stapel staan, evenals een paar gave exposities waarin mijn werk wordt getoond, waaronder een expositie in de Grote Kerk in “mijn” Apeldoorn.

Tegelijkertijd ben ik erg tevreden met mijn huidige baan en ben ik mede dankzij deze werkgever in de gelegenheid geweest om mee te doen aan dit project. Ik krijg enorm veel vrijheid om te genieten van alles wat gaande is. Krijg voldoende ruimte om te genieten van het schilderen. Ik bekijk rustig wat de volgende stap gaat worden, waar ik als mens heen zal ‘vloeien’. Tijd zal het leren.”

EXPOSITIES

De solo-expositie van Nard Kwast is van 29 juni tot en met 14 september te bewonderen in de Grote Kerk in Apeldoorn. Meer over Nard Kwast en zijn exposities lees je op de website www.nardkwast.com.

Foto’s: Nard Kwast